SWOT-analyse, jouw strategisch kompas

Nu het werktempo tijdens de zomermaanden wat lager ligt, ontstaat er ruimte voor reflectie, ook over je bedrijf. Wat gaat er goed? Wat kan er beter? Waar liggen kansen? En wat zijn risico’s die op de loer liggen?

Een van de krachtigste en simpelste tools om dit overzichtelijk in kaart te brengen is de SWOT-analyse. In deze blog leggen we uit waarom het de moeite loont om als ondernemer zelf regelmatig een SWOT-analyse te maken en hoe je dat relatief eenvoudig doet.

Wat is een SWOT-analyse ook alweer?

SWOT is een beproefde analysemethode die je helpt om een goed beeld te krijgen van de huidige situatie van je onderneming. SWOT staat voor:

·         Strengths (Sterktes)

·         Weaknesses (Zwaktes)

·         Opportunities (Kansen)

·         Threats (Bedreigingen)

De sterktes en zwaktes zijn interne factoren en dus dingen die je zelf in de hand hebt. Bijvoorbeeld je team, producten, processen of je eigen vaardigheden.

De kansen en bedreigingen zijn externe factoren zoals ontwikkelingen in de markt, trends, concurrentie, technologie, regelgeving of economische omstandigheden.

Door deze vier elementen overzichtelijk op een rij te zetten, krijg je inzicht in hoe je bedrijf ervoor staat en vooral ook waar je aan kunt werken om te groeien of te verbeteren.

Sleutel tot betere strategische beslissingen

Als ondernemer ben je vaak vooral bezig in je bedrijf: klanten bedienen, medewerkers managen, brandjes blussen, etc. Maar wie werkt aan zijn bedrijf, groeit vaak sneller en effectiever.

Een SWOT-analyse dwingt je om met een helikopterview naar je onderneming te kijken. En dat heeft grote voordelen:

• Je ziet in één oogopslag waar je het verschil maakt en waar je nog iets te winnen hebt.

• Door kansen en bedreigingen te koppelen aan je sterktes en zwaktes kun je zo optimaal mogelijk strategische beslissingen nemen.

• Je kunt mogelijke risico’s vroegtijdig signaleren en hier correct op inspelen om negatieve gevolgen zoveel mogelijk te beperken of zelfs te voorkomen.

• Door je sterktes te koppelen aan externe kansen kun je groeimogelijkheden optimaal benutten en gericht investeren in de toekomst.

• Je krijgt meer grip en rust en bent beter gewapend tegen onverwachte uitdagingen die op je pad komen.

Maak zelf eenvoudig een SWOT-analyse

Een goede SWOT-analyse hoeft (niet altijd) een uitgebreid rapport te zijn en kun je dus prima zelf maken. Sterker nog, hoe simpeler en concreter je het houdt, hoe beter. Hieronder een praktisch stappenplan om er zelf mee aan de slag te gaan.

1. Kies een rustig moment

Plan een moment in waarop je niet wordt afgeleid. Zet je telefoon op stil, maak een kop koffie, pak pen en papier of je laptop als je dat handiger vindt, en ga aan de slag.

2. Teken een vierkwadrant

Verdeel een vel of scherm in vier vakken met de volgende titels:

·         Sterktes

·         Zwaktes

·         Kansen

·         Bedreigingen

3. Vul elk kwadrant met 3 tot 5 punten

Wees eerlijk en concreet en denk goed na over wat de meest relevante punten zijn. Hieronder een voorbeeld van hoe een SWOT-analyse eruit kan zien:

> Tips:

• Je kunt dit ook doen met post-its op een muur of een whiteboard.

• Vraag input en feedback aan bijvoorbeeld je team, vaste klanten of een sparringpartner. Anderen zien soms dingen die jij zelf over het hoofd ziet.

Koppel actiepunten aan je analyse

Na het maken van de SWOT-analyse komt het belangrijkste: beslissingen nemen over wat je gaat doen met deze inzichten. Houd ook dit zo eenvoudig mogelijk en stel haalbare doelen.  Probeer per onderdeel minstens één actie of besluit te formuleren. Bijvoorbeeld:

• Je sterkte “snelle levertijden” benutten door dat actief te promoten in je marketing.

• Je zwakte “geen online zichtbaarheid” aanpakken door een digital marketing partner in te schakelen.

• Een kans als “vraag naar duurzaamheid” vertalen naar het ontwikkelen van een nieuw ecologisch product of inzetten op communicatie over jouw duurzaam bedrijfsbeleid of productieproces.

• Een bedreiging als “stijgende inkoopprijzen” opvangen door alternatieve leveranciers te zoeken.

Maak het concreet en behapbaar. Stem vervolgens je planning en de communicatie naar je medewerkers en andere betrokken partijen hierop af. Zo maak je van inzicht ook echt impact!

Hoe vaak moet je een SWOT-analyse doen?

Een SWOT-analyse is enkel nuttig als je deze regelmatig doet. Zo houd je grip op je koers en kun je tijdig inspelen op veranderingen. De wereld om je heen verandert immers snel, en je bedrijf ook. Door op gezette tijden even afstand te nemen en opnieuw een SWOT te maken, voorkom je dat je onterecht vertrouwt op achterhaalde inzichten.

Onthoud dat eenvoud werkt

Een SWOT-analyse hoeft geen ingewikkeld document of dikke strategienota te zijn. Het gaat om het bewustzijn, het inzicht, en vooral: het actiegericht nadenken over je bedrijf. Maak het niet groter dan het is. Een uurtje per kwartaal kan al een wereld van verschil maken. Pak je SWOT-template erbij en kijk met een frisse en zo objectief mogelijke blik naar je onderneming. Je zult merken dat het niet alleen rust en overzicht oplevert, maar ook richting, nieuwe ideeën en hernieuwde energie.

Kortom: een regelmatige SWOT-analyse helpt je om te blijven verbeteren en te anticiperen op veranderingen, in plaats van erdoor verrast te worden. Succes!

---

Onze tips:  

1. Plan je SWOT-moment in je agenda. Vraag input aan collega’s, partners of vaste klanten.
   

2. Zorg voor een beperkt aantal, haalbare doelen.
   

3. Gebruik je SWOT-analyse om keuzes te maken voor het komende kwartaal of jaar. Zo maak je er een echt strategisch hulpmiddel van.
   

4. Bewaar eerdere SWOT-analyses ter vergelijking. Hierdoor kun je patronen herkennen en je ontwikkeling volgen.
   

5. Onderbouw je analyse met cijfers uit bijvoorbeeld je boekhouding, klantenenquêtes of verkoopstatistieken. Dat maakt je inzichten sterker.
   

6. Wees eerlijk, maar blijf constructief > benoem wat beter kan, maar denk vooral in mogelijkheden om te verbeteren of te groeien.

---